Trong nền kinh tế tri thức, lực lượng lao động có kỹ năng cao chiếm vị trí nòng cốt đóng góp lớn cho nền kinh tế

Việc dựa vào vốn con người và tài sản trí tuệ thay thế cho đầu vào vật chất và tài nguyên thiên nhiên để thúc đẩy kinh tế là điều tất yếu trong xu thế hiện đại.

Đưa giáo dục vươn tầm, giữ chân nhân tài

Nghị quyết 31-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP HCM đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là "chìa khóa vàng", là cơ sở để thành phố có những chính sách, cơ chế vượt trội, qua đó phát triển vì cả nước, cùng cả nước. TP HCM đã dốc toàn lực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành trung ương để xây dựng dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 nhằm làm cho "chìa khóa vàng" Nghị quyết 31 đi vào đời sống, phát huy hiệu quả một cách tốt nhất. Trong đó, phải kể đến nhiệm vụ rất quan trọng là xây dựng và phát triển kinh tế tri thức.

Lâu nay, TP HCM luôn xác định rõ việc phát triển thành phố phải dựa trên nền tảng trí thức, trong đó đội ngũ các chuyên gia, nhà khoa học là tài sản vô giá.

Với đội ngũ hàng ngàn người giỏi đang làm việc ở hơn 100 trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu, TP HCM đã tạo ra những địa chỉ mang tính hiện đại cao như Công viên Phần mềm Quang Trung, Khu Công nghệ cao, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao, Trung tâm Ươm tạo chuyên về trí tuệ nhân tạo, Viện Khoa học và Công nghệ tính toán hay sự ra đời của TP Thủ Đức. Đây được coi là những nơi quy tụ chất xám hàng đầu mà những ý tưởng, sản phẩm được tạo ra có giá trị kinh tế không hề nhỏ.

TP HCM cũng quan tâm ban hành nhiều chính sách ưu đãi đặc biệt nhằm thu hút nhân tài về làm việc và đã đạt một số kết quả nhưng còn khiêm tốn. Vì vậy, hơn lúc nào hết, thành phố cần đẩy nhanh tốc độ nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách trọng tâm cho lĩnh vực khoa học - công nghệ sao cho mang tính đột phá và đổi mới với tinh thần cởi mở, luôn sẵn sàng chào đón người tài trong nước và quốc tế đến thành phố, với cam kết chắc chắn về đãi ngộ cũng như môi trường làm việc. Chỉ cần tạo cho họ sự yên tâm thì họ sẽ dốc sức vì thành phố.

Trên bước đường vươn tới thành tựu của một siêu đô thị thịnh vượng, bóng dáng của giáo dục là không thể thiếu. Đầu tư cho giáo dục cần đúng hướng và bài bản sẽ đem lại những điều tốt đẹp.

Thời gian qua, thành phố rất tích cực và cố gắng làm tốt nhiều việc nâng tầm cao mới cho giáo dục như hỗ trợ cho giáo viên mầm non mới ra trường, tăng thu nhập cho đội ngũ giảng dạy, dạy tin học chuẩn quốc tế và nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh cho học sinh phổ thông.

Tuy nhiên, thành phố vẫn cần quan tâm sâu sắc hơn nữa đội ngũ giáo viên, nhất là giáo viên mầm non. Bởi họ là những người góp công đầu tiên trong một nền kinh tế tri thức. Nền móng cho một nhân tài bắt nguồn từ mầm non.

Tin học và tiếng Anh cần phải khẳng định chất lượng bằng việc áp dụng thực tế hiệu quả chứ không chỉ trên lý thuyết. Muốn vươn tầm công nghệ thông tin thì đây là hai môn cần chú trọng.Các môn khoa học như sinh, hóa cũng cần phải quan tâm nhiều hơn. Trường học phải luôn là nơi tạo điều kiện tốt nhất về dụng cụ thí nghiệm, cung cấp kiến thức chuyên môn bài bản nhất cho nhóm học sinh có năng khiếu khám phá, sáng tạo. Về lâu dài thì trường học chính là kho báu cất giữ chất xám đồ sộ và từ đó tỏa đi dựng xây đất nước. Khi các em tốt nghiệp đại học, nên cấp học bổng du học để các em ra ngoài tiếp thu tinh hoa nhân loại, sau đó quay về phục vụ.

Mở VN Ngày Nay, xem nhiều ảnh hơn >

Khu Công nghệ cao TP HCM, một trong những địa chỉ quy tụ chất xám của TP HCM. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Kinh tế tri thức toàn diện

Một thành phố kinh tế tri thức thành công là khi mọi lĩnh vực hoạt động trong đời sống đều mang hơi thở hiện đại, có sự đóng góp của chất xám chứ không riêng gì ở các trường đại học, viện nghiên cứu, khu công nghệ cao. Nghĩa là phải giỏi cả việc làm thế nào tạo ra hệ thống điều khiển giao thông không cần đến cảnh sát giao thông, việc xây dựng công trình có sự góp mặt của robot giảm sức cho thợ xây, người bệnh không đến bệnh viện vẫn biết được tình hình sức khỏe của mình hay mọi thủ tục hành chính đều giải quyết qua chiếc điện thoại thông minh thay vì đi lại nhiều lần.

TP HCM đã đạt được những thành tựu đáng khen trong việc xây dựng thành phố thông minh và chính quyền điện tử như Kho dữ liệu dùng chung và hệ sinh thái dữ liệu mở, Trung tâm điều hành đô thị thông minh, Trung tâm mô phỏng dự báo phát triển kinh tế - xã hội và Trung tâm an ninh, an toàn thông tin thành phố. Những tiến bộ này cho thấy kết quả rõ rệt và tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân.

Thời gian tới, thành phố cần tiếp tục thực hiện cải cách hành chính hơn nữa vì hiện tại vẫn còn một số thủ tục rườm rà. Thời buổi thành công được đo bằng tốc độ thì việc có kỹ năng nhạy bén, nhanh gọn là yếu tố quyết định. Việc ứng dụng công nghệ thông tin không thể không lưu tâm. Bởi đây là công cụ đắc lực giúp giải quyết công việc một cách hiệu quả đem đến niềm tin cho nhân dân và sự phát triển cho thành phố.

Bằng mọi cách phải giữ chân cho được nhóm học sinh ưu tú, tránh để chảy máu chất xám. Việc này rất hệ trọng, TP HCM cần nghiên cứu kỹ.